Praca badawcza Klubu Młodego Ekologa

W ramach pracy badawczej uczniowie Klubu Młodego Ekologa prowadzili obserwację porostów nadrzewnychw Garwolinie, by określić, jaki jest stan powietrza w mieście. Porosty mają wąski zakres tolerancji na zanieczyszczenia powietrza, dlatego są naturalnymi wskaźnikami zanieczyszczeń, czyli bioindykatorami. Na podstawie obecności określonych gatunków porostów nadrzewnych można ocenić stopień zanieczyszczenia powietrza tlenkiem siarki. Pierwsze obserwacje porostów prowadziła pani Hanna Jaskuła z uczniami w 1996 r. Wówczas szkoła uczestniczyła w europejskim programie badań kwaśnych deszczów i obserwacji porostów rosnących na drzewach. Obserwacje takie na terenie miasta prowadzone są przez uczniów KME co kilka lat.

Badanie przeprowadzano z użyciem skali porostowej. Dzieli się ona na siedem stref. Każda strefa porostowa to obszar o określonym stężeniu SO₂ w powietrzu, na którym żyje charakterystyczny dla niej gatunek porostu. Procentową zawartość porostów na danym drzewie określano za pomocą ramki o wymiarach 10×10 cm. Ramkę przykładano do miejsca, w którym była największa ilość porostów. Następnie określano ich ilość i rodzaj, strefę skażenia oraz procentową ilość porostów znajdujących się na powierzchni wyznaczonej przez ramkę. Dane obserwowanego drzewa zapisywane były w kartach obserwacyjnych dotyczących danej ulicy.

Badania prowadzono od marca do połowy czerwca 2022 r. na terenie miasta. Zbadano 562 drzewa na 31 ulicach Garwolina. Na 393 drzewach występowały porosty, na pozostałych występowały glony lub nie było porostów. Porosty skorupiaste (Lecanoraconizaeoides) występowały na 55 drzewach. Porosty proszkowate (Leprariaincana) – na 144. Porosty listkowate (Hypogymniaphysodes) – na 79. Porosty listkowate (Parmeliasulcata) występowały na 13 drzewach. Nie stwierdzono obecności porostów krzaczkowatych.

– Na podstawie prowadzonej obserwacji porostów nadrzewnych możemy stwierdzić, że powietrze w Garwolinie jest średnio zanieczyszczone. Świadczy o tym obecność porostów skorupiastych i listkowatych. Niestety, nie napotkano porostów krzaczkowatych (które były zawsze spotykane podczas badań we wcześniejszych latach). Gatunki porostów krzaczkowatych świadczyły o powietrzu czystym. Z niepokojem można stwierdzić, iż ubywa porostów na obserwowanych drzewach, a to świadczy o postępującym zanieczyszczeniu powietrza w mieście. Ponadto, nie zawsze możemy odnieść się do wcześniejszych badań, bo sporo drzew w mieście, na których były porosty, zostało wyciętych.- mówi pani Hanna Jaskuła, opiekunka Klubu Młodego Ekologa.

Wyniki przeprowadzonej pracy badawczej zostały zaprezentowane 20 czerwca, podczas Festiwalu Nauk Przyrodniczych w naszej szkole.